Dijital Dünyada Çocuklara Kitap Okumayı Nasıl Aşılayabiliriz?​

Çocuklar, ebeveynlerinin yaşadıkları çocukluğa göre çok daha farklı bir çocukluk dönemi geçiriyor. Bunun en büyük nedenlerinden biri ise şüphesiz dijitalleşen dünya. Dijital dünyada çocukların kaybettiği en önemli becerilerden biri kitap okuma. Çoğu ebeveyn, çocuklarının kitap okumamasından, kütüphanelere gitmemesinden yakınıyor. Aslında kitap okuma, bir çocuğun gelişimine en çok katkı sağlayan aktiviteler arasında yer alıyor. Okuma, öğrenmeyi güçlendirdiği gibi çocukların farkındalık düzeyini de artırıyor. Peki, dijitalleşen dünyada çocuğa kitap okuma alışkanlığı nasıl kazandırılır? Bir çocuğa kitap okuma isteği nasıl aşılanabilir?

Dijitalleşen Dünyanın Çocukların Okuma Oranına Etkileri

Dünyada neredeyse her yıl çocukların okuma oranları ve bu oranların eskiye göre değişimleri hakkında araştırmalar ve çalışmalar yapılıyor. Bu çalışmaların her birinin somut olarak gösterdiği bir durum var. O da çocukların okuma oranlarının yıllar geçtikçe düştüğü.

Bu çalışmaların birinde yaşları 9-14 arasında olan 9 bin çocuğun alışkanlıkları değerlendiriliyor. Çocukların yanıtlarına ve araştırmanın bulgularına göre her hafta sık sık kitap okuyan çocukların oranı 2010 yılında %61 iken bu oran 2017 yılında %56 oranlarına geriliyor.

Bu büyük gerileme, teknolojinin gelişmesi ve hemen her çocuğun yaşamına dokunmasıyla yıllar boyunca devam ediyor. Yapılan araştırmaların önemli bulgularından bir diğeri ise çocukların okumayı okulda yapılması gereken bir etkinlik olarak görmeleri. Yani çocuklar, okulda öğretmenlerinin desteğiyle okuyor ancak evde bunu devam ettirmiyor.

Evde kitap okumayı tercih etmeyen çocukların hangi aktiviteleri yapmayı sevdikleri de merak konusu. Çocukların büyük çoğunluğu bilgisayar oyunları oynamayı, telefon ve tablet kullanmayı kitap okumaya tercih ediyor.

9-12 yaş arasındaki çocukların büyük çoğunluğu evde kitap okumaya ailelerin baskısıyla vakit ayırıyor. Bu da çocukların kitap okuma alışkanlığı kazanamadıklarını net bir biçimde ortaya koyuyor. “Kitap okuma alışkanlığı nasıl kazanılır?” sorusuna bir cevap üretemeyen çocuklar ve ebeveynler bu önemli beceriden yoksun kalabiliyor.

Kitap Okuma Alışkanlığı Nasıl Kazanılır?

Kitap okuma alışkanlığının çocukların gelişimi ve yaşamlarının ileri safhaları için ne derece önemli olduğu yadsınamaz bir gerçek. Bu aktivitenin bir alışkanlık, yaşamın bir parçası hâlini alması da bir o kadar zor. Aslında küçük yaşlardan itibaren çocuğun kitaplara maruz kalması okumanın alışkanlık hâline gelmesini kolaylaştırıyor ancak ilerleyen yaşlarda bu kadar kolay olamıyor. Çocuklarınıza kitap okuma alışkanlığı kazandırmanın bazı yolları ise şu şekilde:

• Öğretmenler ve veliler iş birliği hâlinde çalışabilir.
• En başta daha kolay okunabilecek, az sayfalı ve çocuğun beklentilerini karşılayan kitaplar tercih edilebilir.
• Aileyle birlikte okuma saatleri düzenlenebilir.
• Çocukların öncelikle ebeveynlerini örnek aldığı unutulmamalıdır. Bu nedenle boş zamanlarınızı kitap okumaya ayırmanız onda merak uyandırabilir.
• Çocuklarınıza küçük yaşlardan itibaren yüksek sesle kitap okuyabilirsiniz.
• Dünyanın ve çocukların dijitalleştiğini unutmayın. Teknolojik cihazlarla çok fazla vakit geçiren çocuklarınıza başta dijital kitaplar okutabilirsiniz.
• Çocukları sesli kitaplarla tanıştırabilirsiniz.
• Düzenli bir şekilde kütüphanelere gidebilir ve kitapların arasında vakit geçirebilirsiniz.
• Çocuğunuzun okuyacağı kitapların kaliteli, edebi bir değer taşıyan kitaplar olmasına dikkat etmelisiniz.
• Çocuğunuzun okumayı sevdiği konuları ve kitapları eleştirmeden okumasını destekleyebilirsiniz.

Bunlar gibi birçok aktivite, çocuklarınızın kitap okuma alışkanlığı kazanmasına yardımcı olabilir. Çocukların bu alışkanlığı tek başına kazanamayacağını ve sizin desteğinize ihtiyaç duyduğunu unutmayın. Çocuklarınıza kitap önerilerinde bulunurken öğretmenlerin tavsiyelerine uymalı; kitabı o okumadan önce siz okumalısınız. Bu şekilde kitabın içeriğinde çocuğunuzun yaşına ve gelişimine uygun olmayan ifadelerin bulunup bulunmadığını değerlendirebilirsiniz.

Çocuklarınıza kitap önerilerinde bulunurken çocuk yaştan itibaren bilincinde olunması gereken “toplumsal cinsiyet eşitliği” kavramını da göz önünde bulundurabilirsiniz. Küçük yaşta gelişen cinsiyet eşitliği bilinci, hayatın sonuna kadar etkili. Odeabank olarak biz de cinsiyet eşitliğinin öneminin farkındayız. Hem anne babalara hem de tüm topluma bu konuda bilinç aşılamak için Can Yayınları iş birliğinde Eşit Masallar projesini hayata geçirdik. Psikolog Prof. Dr. Ayşe Bilge Selçuk’un içerik danışmanlığında yürütülen Eşit Masallar projemiz kapsamında en bilinen ve sevilen klasik masallar, eşitlikçi bir bakış açısıyla yeniden yorumlandı. Projemiz kapsamındaki kitaplarımıza web sitemizden ücretsiz bir şekilde erişebilir, Odeabank YouTube kanalımızdan ise masal videolarımıza ulaşabilirsiniz. Siz de çocuklarınıza kitap okuma alışkanlığını, önemli kavramları göz önünde bulundurarak aşılayabilirsiniz.

Sitemizde yer alan tüm içerikler bilgilendirme amaçlı hazırlanmıştır. İçeriklerdeki bilgiler konusunda konunun uzmanlarına danışmanızı ve önerileri uygulamadan evvel bir uzman görüşü almanızı tavsiye ederiz.

Kaynaklar:

https://egitimkolektifi.com/dijital-teknolojiler-cocuklarimizin-okuma-aliskanligini-nasil-degistirdi/

https://egitimkolektifi.com/dijital-cagda-cocuklara-kitaplari-nasil-sevdirelim/amp/

​​​​​