Suç Gelirlerinin Aklanması ve Terörizmin Finansmanın Önlenmesi Politikası​

Odeabank A.Ş. yerel ve uluslararası mevzuat ile kısıtlı kalmamak kaydı ile faaliyet gösterdiği Audi Grup politikaları ve prensipleri ile uyumlu bir şekilde, suç gelirlerinin aklanması ve terörizmin finansmanı ile mücadele prensibini benimsemiştir.

Bankamız çalışanları görev ve unvanları farketmeksizin, bu politikada belirtilen ilkelere tam uymakla yükümlüdürler. Uyum programının bütününün, yükümlünün faaliyetlerinin kapsamı ve özelliklerine uygun bir biçimde, yeterli ve etkin bir şekilde yürütülmesinden Yönetim Kurulu sorumludur.

Amaç ve Kapsam

Amaç

Bu politikanın amacı, Bankamızın suç gelirlerinin aklanmasının ve terörün finansmanının önlenmesine ilişkin yükümlülüklere uyumunu sağlamak ve müşterilerin, işlemlerinin ve hizmetlerinin risk temelli bir yaklaşımla değerlendirilerek, maruz kalabileceği riskin azaltılmasına yönelik stratejilerin, kurum içi kontrol ve önlemlerin, işleyiş kurallarının ve sorumlulukların belirlenmesi ile bankamız çalışanlarının sorumluluklarını açıklamak ve farkındalığının arttırılmasını sağlamaktır.

Kapsam

Bankamız Suç Gelirlerinin Aklanmasının (SGA) ve Terörizmin Finansmanın(TF) Önlenmesine Dair Politikasının kapsamı aşağıda belirtilen yasal düzenlemeler ve prensipler kapsamında hazırlanmıştır.

  • Türkiye’de yürürlükte olan SGA/TF Önlenmesi ilişkili kanunlar ve bağlı mevzuat,
  • Mali Eylem Görev Gücü (FATF)
  • Avrupa Birliği (Yönergeleri)
  • Basel Bankacılık Denetleme Komitesi
  • Egmont Grubu
  • Wolfsberg Grubu
  • Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi
  • Uluslararası muhabir bankalar ve bağlı oldukları düzenlemeler
  • Bank Audi Grubu Uyum Politikası ve Yönetmeliği

Suç gelirlerinin aklanmasının ve terörün finansmanının önlenmesi için, yerel mevzuat ve uluslararası uygulamalara gerekli uyumun sağlanması amacıyla risk temelli bir yaklaşımla oluşturulan uyum politikası aşağıdaki tedbirleri içerir:

  • Kurum politikası ve prosedürlerinin oluşturulması,
  • Risk yönetimi faaliyetlerinin yürütülmesi,
  • İzleme ve kontrol faaliyetlerinin yürütülmesi,
  • Uyum görevlisi atanması ve uyum birimi oluşturulması,
  • Eğitim faaliyetlerinin yürütülmesi,
  • İç denetim faaliyetlerinin yürütülmesi.

Müşteri Tanı İlkesi

Kimlik Tespiti ve Teyidi

Müşteri tanımanın ilk adımı kimlik tespiti ve teyididir. Yerel mevzuatımız kapsamında;

  • Sürekli iş ilişkisi tesisinde tutar gözetmeksizin,
  • İşlem tutarı ya da birbiriyle bağlantılı birden fazla işlemin toplam tutarı Yirmi Bin TL (veya muadili döviz cinsi) veya üzerinde olduğunda,
  • Elektronik transferlerde işlem tutarı ya da birbiriyle bağlantılı birden fazla işlemin toplam tutarı iki bin TL (veya muadili döviz cinsi) veya üzerinde olduğunda,
  • Şüpheli işlem bildirimini gerektiren durumlarda tutar gözetmeksizin,
  • Daha önce elde edilen müşteri kimlik bilgilerinin yeterliliği ve doğruluğu konusunda şüphe olduğunda tutar gözetmeksizin,

kimliğe ilişkin bilgiler alınır ve bu bilgilerin doğruluğunu teyit etmek suretiyle müşteri ve müşteri adına veya hesabına hareket edenlerin kimlik tespiti yapılır.

Kimlik tespiti, iş ilişkisi tesisinden veya işlem yapılmadan önce tamamlanır. Sürekli iş ilişkisi tesisinde, iş ilişkisinin amacı ve mahiyeti hakkında bilgi alınır.

Bankamızda bir başkası hesabına hareket edilip edilmediğini tespit etmek için gerekli tedbirler alınmaktadır. Kişi, bir başkası hesabına hareket ettiğini beyan ettiğinde, gerçek kişilerdeki kimlik tespit usulleri ile başkası adına hareket edenlerdeki kimlik tespit usulleri dikkate alınarak, işlemi talep edenin kimliği ve yetki durumu ile hesabına hareket edilenin kimliği tespit edilir.

Müşteri Durum Değerlendirmesi (MDD) ve Müşteri Tanı (MT) Uygulamaları

Bankamız, etkin ve sağlam uyum risk yönetimi gerçekleştirmek için, aklama ve terörizmin finansmanı ile mücadelede en etkili yol olan güçlü ve etkin müşteri durum değerlendirmesi prensiplerini benimsemiştir.

Müşterilerin durum tespitlerinin devam eden ve belirli periyodlar çerçevesinde sürekli gözden geçirme uygulamaları ile yapılması esastır.

Güçlü ve sağlam MDD ve MT uygulaması ilkelerimiz/ ana öğeleri;

  • Müşteri ve gerçek faydalanıcıların kimlik tespitinin ve teyidinin yapılması, fon ve/veya varlığının kaynağının tespit ve teyit edilmesi,
  • Müşterilerin ve gerçek faydalanıcıların uluslararası sakıncalı listelere (öncelikle BM, AB, ABD, İngiltere, Fransa, Kanada vb.) karşı kontrol edilmesi,
  • Olumsuz medya haberi taraması,
  • İş ilişkisinin amacı ve içeriği hakkında detay bilgi edinilmesi,
  • Beklenen/ tahmin edilen işlem hacmi ve türlerine ilişkin bilgi edinilmesi,
  • Müşteri tiplerine göre yasal düzenlemelere uygun sistematik bir kimlik tespit ve müşteri risk derecelendirmesi yapılması,
  • Yüksek risk içeren kişi ve kurumlar için üst düzey yönetici onayı dahil detaylı müşteri tanı, kabul kuralları ve uyarı mekanizmalarının oluşturulması,
  • Risk bazlı yaklaşım ile müşteri ve işlem izleme faaliyetlerinin gerçekleştirilmesi,
  • Olağandışı müşteri ve işlemlerinin incelenmesi ve araştırılması,
  • Müşteri bilgi ve belgelerinin güncel tutulması, bilgilerin ve tespit edilen durumların dokümante edilmesi/ saklanması
  • Etkin ve uygun iç ve dış raporlama yapılması,
  • Müşteri Tanı uygulamalarının içeriği, önemi, olağanüstü ve alışılmadık işlemlerin tespit edilmesi, bildirim yapılması ve kanun ve bağlı mevzuatlarda meydana gelen değişikliklere ilişkin gerekli eğitimlerin düzenlenmesi ve/ veya bilgilendirmelerin yapılması
  • Müşteriler ile şeffaflık ve karşılıklı güven prensibi temelinde iş ilişkisinin kurulması ve sürdürülmesi esastır.

Müşteri Kabul Politikası

Yukarıda belirtilen ilkeler kapsamında müşteri değerlendirmesi sonucu;

  • Müşterinin riskinin tanımlanması,
  • Yüksek riskli olarak sınıflandırılan müşteriler için detaylı değerlendirme yapılması,
  • Müşteri ile iş ilişkisinin kurulmasına, ret edilmesine ve/ veya sonlandırılmasına ilişkin aksiyonlar alınması,

esastır.

Yerel ve uluslararası mevzuat ve Audi Grup prensipleri kapsamında oluşturulan risk temelli yaklaşım ile aşağıda listelenen kapsamdaki kişi ve kurumlar iş ilişkisine girilmesi, ürün ve hizmet verilmesi yasaktır.

  • Anonim/ sahte isimler ve rumuzlar ile hesap açılışı talep eden kişi ve kurumlar,
  • Tabela Bankalar,
  • Kumarhane, illegal ve/ veya yasadışı bahis faaliyetlerinde bulunan kişi ve kuruluşlar,
  • Türkiye harici bir ülkede tescil edilmiş olan Kar amacı Gütmeyen Kuruluşlar (Vakıf, Dernek vb.),
  • Ortaklık yapısında hamiline hisse senedi / pay sahipliği çıkarma izni olan ve hamiline hisse senedi/ pay sahibi sahibi ortakları bulunan tüzel kişilikler,
  • Gerekli bilgi ve belgeleri sunmak, iş birliği yapmak istemediği için müşteri durum tespitinin yapılamadığı kişi ve kurumlar (müşterinin kimlik bilgilerinin doğrulanmaması veya paylaşılan bilgilerin güvenilirliğinden şüphe duyulması vb. durumlar),
  • Mal varlığının veya fon kaynağının aklama ve terörizmin finansmanı suçu ile ilişkili olduğuna dair şüphe duyulan veya şüphe duyulması için makul gerekçeler oluşturan kişi ve kurumlar,
  • Yerel ve uluslararası yaptırım listelerinde (OFAC, AB, BM, Fransa, İngiltere, Kanada veya varsa yerel liste) yer alan kişi ve kurumlar,
  • Vergi Kaçırma amacı ile hizmet, ürün ve işlem talep edilen kişi ve kurumlar,
  • Kendi müşterileri ya da üçüncü kişiler adına fon/ varlık transferi ya da alım satımı yapan kişi ve kurumlar,
  • Müşteri kimlik tespiti ve teyidi yapılmadan, gerekli olduğu durumlarda gerçek faydalanıcı belirlenmeden ve / veya iş ilişkisinin mahiyeti ve amacına ilişkin bilgi alınmadan fon ve varlık kabul edilmesini talep eden kişi ve kurumlar.

Bankamızda kimlik tespiti yapılamadığında veya iş ilişkisinin amacı hakkında yeterli bilgi edinilemediği durumlarda, iş ilişkisi tesis edilemez ve Bankamız personeli müşterilerin talep ettikleri işlemleri gerçekleştirmezler.

Daha önce elde edilen müşteri kimlik bilgilerinin yeterliliği ve doğruluğu konusunda şüphe duyulması nedeniyle yapılması gereken kimlik tespit ve teyidinin yapılamadığı durumda iş ilişkisi sona erdirilir.

Risk Kategorileri ve Müşteri Risk Derecelendirmesi

Bankamız, risk bazlı yaklaşım ile olası risk değerlendirme kriterlerinin tanımlamasını sağlayan araçları belirler ve belirlenen çerçevede müşteri, ürün ve coğrafi riski bir arada değerlendirerek müşteri ve ürün hizmetlerinin risk derecelendirmesini yapar. Bankamız risk derecelendirilmesi (i) Düşük, (ii) Orta ve (iii) Yüksek şeklindedir.

Düşük riskli sınıflandırılan müşteriler için müşteri durum değerlendirmesi, hesap inceleme ve gözden geçirme değerlendirmesi kapsamında diğer risk sınıfları ile kıyaslandığında göreceli olarak düşük ve/ veya temel kontroller uygulanır.

Orta riskli sınıflandırılan müşteriler için müşteri durum değerlendirmesi, hesap inceleme ve gözden geçirme değerlendirmesi kapsamında düşük risk sınıfları ile kıyaslandığında göreceli olarak temel kontrollere ek olarak gerek duyulduğunda daha fazla kontroller uygulanır.

Yüksek riskli sınıflandırılan müşteriler için Audi Grup ve Bankamız prensipleri güçlendirilmiş durum değerlendirmesi yapılması ve işlemlerin ve müşteri davranışlarının yakınen takip edilmesi ve gözden geçirilmesi olarak özetlenebilir.

Yüksek riskli sınıflandırılan müşteriler için gerek duyulduğunda Uyum Görevlisi ve sorumlu Denetim Komitesi üyesi görüşünü de içerecek şekilde Uyum birimi değerlendirmesi alınmalı ve gerek görülür ise ve yüksek riskli müşteriler içerisinde de daha riskli görülen özellikli müşteriler için iş kolu Genel Müdür Yardımcısı ve/ veya Genel Müdür onaylarına başvurulmalıdır.

Bankamız, etkili bir risk bazlı yaklaşım uygulanması için, muhtemel aklama ve terörün finansmanı risklerine yönelik aşağıdaki risk kategorilerini tanımlamıştır:

Müşteri Riski

Suç geliri aklama eylemine müsait olan bir alanda faaliyet gösteren müşteriler yüksek risk sınıfında değerlendirilir. Bu müşteriler arasında:

  • Şahsen tanınmayan müşteriler/yüz yüze olmayan kanallardan edinilen müşteriler
  • Mukim olmayan müşteriler
  • Banka ile doğrudan hesap ilişkisi olmayan müşteriler
  • Nakit ve nakit yoğun iş kollarında faaliyet gösteren müşteriler
  • Gazinolar, iddia ve kumarla ilişkili diğer faaliyetler
  • Siyasi Nüfuz Sahibi Müşteriler
  • Finansal Nüfuz Sahibi Müşteriler
  • Tabela Bankaları
  • SGA/TF kanun ve mevzuatına tabi olmayan ve yeterince denetlenmeyen ülkelerde yerleşik yabancı finansal kuruluşlar
  • Savunma Sanayi ve Silah teçhizatı üreticileri, satıcıları ve aracıları
  • İş faaliyetlerini veya işlemlerini aşağıda belirtilen istisnai şekillerde yürüten müşteriler:
    • Kurum ve müşterinin konumu arasında çok fazla coğrafik mesafe bulunması
    • Farklı kurumlara açıklanamayan, olağanüstü ve makul hukuki bulunmayan seviyede hesap hareketleri
    • Farklı coğrafik bölgelerdeki kurumlar arasında açıklanamayan, olağanüstü ve makul hukuki bulunmayan seviyede fon hareketleri
    • Yüksek riskli ülkelerle önemli hacimlerde işlemler
    • Amir bilgisi tam olarak yer almayan transfer işlemleri
  • Hakkında olumsuz medya haberleri, dava ve yargılama olan müşteriler
  • Kuruluşun veya ilişkinin yapısı ve mahiyetinin gerçek faydalanıcısının/sahibinin veya çoğunluk hissesinin tanımlanmasını zorlaştırdığı durumlardaki müşteriler
  • Şirketin faaliyet alanı dikkate alındığında ortaklık yapısının olağandışı ve karmaşık olduğu
  • Hamiline hisseleri olan şirketler
  • Kar amacı gütmeyen kurum ve örgütler; özellikle de sınır ötesi faaliyet gösteren veya yönetilenler
  • Avukat, noter, muhasebeciler vb. diğer profesyoneller gibi kendi müşterileri adına finansal kuruluşlar ile iş ilişkisinde olan müşteriler

Ürün/Hizmet Riski

Yüksek riskli olarak sınıflandırılan işlem ve hizmet türlerine ilişkin bankamız Uyum birimi değerlendirmesi ve gerek görülür ise üst yönetim onayı alınması esastır. Yüksek risk sınıfındaki ürün ve hizmetler arasında:

  • Elektronik ve online bankacılık
  • Kredi kartları ve ön ödemeli kartlar
  • Tüketici finansmanına ilişkin faaliyetler
  • Ticaretin finansmanına ilişkin faaliyetler
  • Muhabir bankacılık/uluslararası muhabir bankacılık hizmetleri
  • Aktarmalı muhabir hesap hizmetleri
  • İç içe geçmiş hesaplar
  • Yatırım ve varlık yönetimi hizmetleri
  • Yatırım ve sigorta ürünleri
  • Kiralık kasalar

Ülke Riski/Coğrafi Risk

Bankamız risk yönetimi kapsamında yüksek risk olarak sınıflandırılan ülke ve bölgeler;

  • Vergi cennetleri ve off-shore finans merkezleri
  • Muteber kaynaklar tarafından bankacılık sektöründe sıkı gizlilik kuralları olduğu belirtilen ülkeler
  • Muteber kaynaklar tarafından SGA/TF önlenmesi kanun ve bağlı mevzuatı kapsamında eksiklikleri olduğu belirtilen ülkeler (FATF listesinde İşbirliği Yapmayan Ülkeler listesinde yer alanlar)
  • Uluslararası yaptırım veya ambargo altında bulunan ülkeler (OFAC, EU, UN, FINCEN vb.)
  • Muteber kaynaklar tarafından önemli seviyede suç faaliyetlerine karıştığı belirlenen ülkeler (örneğin, uyuşturucu trafiği) veya önemli seviyede yolsuzluk faaliyetleri olduğu belirlenen ülkeler
  • Kendi içlerinde terörist örgütlerin faaliyet gösterdiği ülkeler
  • Banka’nın tecrübe ettiği bir durum dolayısıyla ve/ veya Audi Grup kararları nedeni ile yüksek risk sınıfında gördüğü ülkeler (örneğin, hukuki teamüllerdeki yolsuzluklar vs.)

Şüpheli İşlemlerin Araştırılması & Raporlanması

Şüpheli işlem, yükümlüler nezdinde veya bunlar aracılığıyla yapılan veya yapılmaya teşebbüs edilen işleme konu malvarlığının; yasa dışı yollardan elde edildiğine veya yasa dışı amaçlarla kullanıldığına, bu kapsamda terörist eylemler için ya da terör örgütleri, teröristler veya terörü finanse edenler tarafından kullanıldığına veya bunlarla ilgili ya da bağlantılı olduğuna dair herhangi bir bilgi, şüphe veya şüpheyi gerektirecek bir hususun bulunması halidir.

Şüphe veya şüpheyi gerektirecek bir hususun bulunup bulunmadığı kararı aşağıdaki kriterlerin varlığına göre değerlendirilir:

  • Şüpheli tarafın kimliği veya davranışları
  • Varlıkların kaynağı /menşei
  • İşlemin niteliği, amacı ve/veya mahiyeti
  • Belirli tutar üzerindeki nakit ve nakit benzeri işlemler
  • Transit/ aktarmalı gelen giden transfer işlemleri
  • Müşteri tarafından verilen yetersiz, yanlış ve şüpheli bilgiler
  • Gerektiğinde müşterinin gerçekleştirdiği birden çok işlem bir arada

Şüphe veya şüpheyi gerektirecek bir hususun bulunması halinde MASAK’a bildirim yapılması yasal zorunluluktur. Şüpheli işlemler, işleme ilişkin şüphenin oluştuğu tarihten itibaren en geç on (10) iş günü içinde Uyum Görevlisi tarafından MASAK’a bildirilir.

İzleme ve Kontrol Faaliyetleri

Müşteri ve işlem izleme süreci, varlığın/fon kaynağının teyit edilmesi ve işlemin mahiyetinin/ amacının analiz edilmesi ile başlar. İşlemlerin müşteri risk profili ve mali profili ile tutarlı olması gerekir. Bu bakımdan, aşağıdaki faktörlere göre makul değerlendirme yapılması esastır;

  • Müşterinin risk seviyesi
  • İş ilişkisinin mahiyeti ve geçmişi
  • Bankamız risk kategori ve derecelendirme kriterlerine göre belirlenen işlem risk seviyesi

Eğitim

Bankamız, yürürlükteki mevzuat yükümlülüklerine uyumunu sağlamak ve Bankamız personelinin bilgi ve farkındalık seviyesini arttırmak amacıyla düzenli eğitim faaliyetleri yürütmektedir.

Eğitimler; sınıf içi, uzaktan eğitim, video konferans ve bilgilendirme mesajları olmak üzere olmak üzere, dört ayrı şekilde verilir. İşe yeni başlayan her banka çalışanı Uyum Bölümü tarafından verilen suç gelirlerinin önlenmesine yönelik olarak hazırlanan eğitime katılmaktadır. Eğitim çalışmalarının planlanması ve koordinasyonu, Uyum Görevlisi ve İnsan Kaynakları Bölümü tarafından gerçekleştirilir. Yönetim Kurulu tarafından onaylanan yıllık eğitim programının etkin bir şekilde uygulanması, Uyum Görevlisi’nin sorumluluğundadır.

SGA/TF önlenmesi konulu eğitim programı aşağıda yer alan başlıklar temel olmak üzere Uyum Bölümü gözetiminde oluşturulmuştur.

  • SGA/TF ile önlenmesi ile ilgili mevzuat,
  • SGA/TF kavramları, yöntemleri ve konuyla ilgili örnekler, güncel trendler,
  • Risk alanları,
  • Kurum politika ve prosedürleri,
  • 5549 sayılı Kanun ile 6415 sayılı Kanun ve bağlı mevzuatı kapsamında müşterinin tanınması ve şüpheli işlemlere ilişkin esaslar, muhafaza ve ibraz yükümlülüğü, bilgi ve belge verme yükümlülüğü, yükümlülüklere uyulmaması halinde uygulanacak müeyyideler ile aklama ve terörün finansmanı ile mücadele alanında uluslararası düzenlemeler.