Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı, hem 2024-2026 Orta Vadeli Program (OVP) hem de 2026-2028 OVP’de Tamamlayıcı Emeklilik Sistemi (TES) kavramına yer verdi. Türkiye’de uzun süredir gündemde olan bu kavram, emeklilik döneminde ek gelir elde etmeyi destekleyen yeni bir tasarruf modeli olarak tanımlanmaktadır. Bu yazımızda, ‘’TES nedir?’’ sorusunun cevabını ve bu modelin avantajlarını sizler için kaleme aldık.
Tamamlayıcı Emeklilik Sistemi (TES) Nedir?
Tamamlayıcı Emeklilik Sistemi (TES), Türkiye’deki milyonlarca çalışanı ilgilendiren bir konudur. Bu yeni emeklilik sistemi, kısaca BES olarak bilinen Bireysel Emeklilik Sistemi’ni tamamlayıcı bir yapı olarak tasarlanmaktadır. Bir başka deyişle, mevcut BES katılımcıları da TES’e dahil olabilecektir. Sistemin 2026 yılının ikinci çeyreğinde hayata geçirilmesi planlanmaktadır.
TES, çalışanların maaşlarından belirli bir oranda kesinti yapılarak fon oluşturulmasını amaçlamaktadır. Bir başka deyişle, katılımcıların maaşlarının belirli bir miktarı TES’e prim olarak ödenecektir. Bununla birlikte, işverenler de sistem kapsamında çalışan fonlarına belirli oranlarda katkı sağlayacaktır. Çalışanlara ve işverenlere ek olarak, devlet de söz konusu fonlara teşvik amacıyla sistemin büyümesini destekleyecektir. TES aracılığıyla biriken fonlar, çeşitli yatırım araçlarıyla değerlendirilerek uzun vadede büyütülecektir. Yaş ve prim gün şartlarını karşılayan katılımcılar, emeklilik döneminde birikimi toplu ödeme veya düzenli maaş şeklinde alma imkânına sahip olacaktır. TES, sosyal güvenlik sistemini destekleyici ve uzun vadeli tasarrufu teşvik edici bir yapı olarak planlanmaktadır.
‘’Tamamlayıcı Emeklilik Sistemi’ne kimler katılacak?’’ sorusu da son günlerde sıkça sorulmaktadır. Bu model, otomatik katılım sistemi kapsamında olan çalışanları merkezde konumlandırmaktadır. Özel sektör çalışanları TES’e otomatik olarak katılacaktır. Kamu çalışanlarının da sisteme dahil edilmesi gündemde olan konular arasındadır. Yeni işe başlayan genç bireyler de işe girişle birlikte otomatik olarak sisteme dahil edilecektir. Serbest meslek sahipleri için ise henüz netleşmiş bir uygulama yoktur. Bir diğer yandan, hâlihazırda emekli olanlar bu sisteme dahil edilmeyecektir. Aynı zamanda, düzenli bir işverene bağlı çalışmayanlar ve gelir beyanı zayıf olan çalışanlar da doğrudan kapsama girmeyecektir.
TES’in Amaçları ve Getireceği Yenilikler
Tamamlayıcı Emeklilik Sistemi, temelde çalışanların emeklilik dönemlerinde mali güvenliklerini artırmayı amaçlamaktadır. Bu sistem, ek gelir yaratan bir tasarruf modeli olarak öne çıkmaktadır. TES, yaşam standartlarını korumak için ek bir maaş sağlamaktadır.
TES, ülke genelindeki düşük tasarruf oranını yükseltmeyi hedeflemektedir. Bu sistem, çalışanların emeklilik dönemleri için düzenli ve disiplinli bir şekilde birikim yapmasını desteklemektedir. Bu sayede, sistem aktifleştirildiğinde finansal güvence pekiştirilecektir. BES ile entegre çalışması planlanan TES, mevcut emeklilik sisteminin sürdürülebilirliğini artırmayı da amaçlamaktadır.
Kısacası, Tamamlayıcı Emeklilik Sistemi bireyler için rahat bir emeklilik dönemi ve ülke için de güçlü bir tasarruf sistemi oluşturmayı hedeflemektedir.
TES ile BES Arasındaki Farklar
Tamamlayıcı Emeklilik Sistemi ve Bireysel Emeklilik Sistemi birbirlerine benzeyen modeller olsa da ikisi arasında belirli farklar bulunmaktadır. TES, Türkiye’de uzun süredir uygulanan BES’ten katılım şekli, katkı payı, çıkış şartı, amaç ve yaygınlık gibi özellikler açısından ayrılmaktadır:
- Katılım Şekli: BES, gönüllülük esasına dayanmaktadır. Çalışanlar, kendi tercihleri doğrultusunda bu emeklilik sistemine dahil olmaktadırlar veya otomatik katılımda istedikleri zaman cayma haklarını kullanabilmektedirler. TES ise zorunlu katılım esasıyla tasarlanmaktadır. Bir başka deyişle, çalışanlar TES’e otomatik olarak dahil edileceklerdir ve bu sistemden çıkış hakkı bulunmayacaktır.
- Katkı Payı: BES’e çalışanlar katkıda bulunmaktadır ve bu emeklilik sistemi ek olarak devlet katkısını da içermektedir. İşveren katkısı, BES’te zorunlu değildir. TES ise üçlü bir yapıya sahiptir; çalışanın katkı yaptığı bu modele işveren de belirli bir oranda katkıda bulunmaktadır ve ek olarak devlet desteği de söz konusudur. Bu sayede, çalışanlar için güçlü bir birikim fırsatı sunulacaktır.
- Çıkış Şartı: Katılımcılar, BES’ten belirli bir süre içinde çıkabilmektedirler ve katkı oranlarını bireysel tercihlerine göre değiştirebilmektedirler. TES uygulandığı zaman ise sistemden erken çıkış mümkün olmayacaktır. Bu emeklilik sistemi, belirlenen yaş ve süre koşulları dolduğunda ikinci bir emeklilik geliri elde edilmesini sağlayacaktır.
- Modellerin Amaçları: Çalışanlar, BES’e katılarak kendi tercihleri doğrultusunda geleceğe yönelik ek birikim yapabilmektedirler. TES ise toplumsal tasarrufu artırmaya daha çok odaklanmaktadır. Aynı zamanda, bu model tüm çalışanlara ikinci bir emeklilik güvencesi sunmayı amaçlayarak daha geniş kapsamlı düzenlenmektedir.
- Yaygınlık: BES’e katılım kişisel tercihlere bağlı iken TES’e katılım daha standart ve zorunlu bir yapıya dayandırılmaktadır. Bu nedenle, BES tüm çalışanları kapsamazken TES ise yürürlüğe konulduğu zaman neredeyse bütün çalışan nüfusu kapsayacaktır.
TES’in Bireylere Sağlayacağı Avantajlar
Tamamlayıcı Sağlık Sistemi, bir çalışan gözüyle incelendiği zaman maaştan kesinti yapılması sebebiyle ek bir yük olarak değerlendirilebilmektedir. Bir diğer yandan, bu yeni emeklilik sistemi uzun vadede önemli avantajlar sunmaktadır:
- Ek Emeklilik Maaşı: TES sayesinde SGK’dan alınacak emekli maaşına ek olarak her ay düzenli ikinci bir gelir elde edilecektir.
- İşveren Katkısı: Bu sistemde çalışan tek başına değildir. İşveren de çalışan adına birikim yapacaktır. Bu durum, BES’in sunamadığı büyük bir avantajdır.
- Devlet Desteği: TES, çalışan ve işveren katkılarına ek olarak devletin de katkısını içermektedir.
- Etkili Tasarruf Disiplini: TES, tasarruf etmeyi otomatik hale getirerek uzun vadede ciddi bir birikim sağlayacaktır.
Sonuç olarak, Tamamlayıcı Emeklilik Sistemi (TES), çalışanların emeklilik dönemlerini işveren ve devlet katkılarıyla güçlendirmeyi amaçlayan yeni bir modeldir. Bu sistem, hem bireylere ek gelir imkânı sunacaktır hem de ülke ekonomisi için uzun vadeli kaynak yaratacaktır. TES planı doğrultusunda, çalışanların emeklilik dönemleri için çok daha güçlü bir mali güvenceye sahip olacakları öngörülmektedir.
Tamamlayıcı Emeklilik Sistemi ile İlgili Sıkça Sorulan Sorular
TES nedir?
Tamamlayıcı Emeklilik Sistemi (TES), çalışan maaşından belirli oranda kesinti yapılarak işveren ve devlet katkısıyla desteklenen bir tasarruf modelidir. Bu sistemin amacı, emeklilik döneminde ek gelir sağlayarak yaşam standartlarını iyileştirmektir.
TES ne zaman başlayacak?
TES’in kesin başlangıç tarihi henüz netleşmemiş olsa da hükûmetin planlamasına göre sistem 2026 yılının ikinci çeyreğinde yürürlüğe girecek. Gerekli altyapı tamamlandıktan sonra, koşullara uyum sağlayan tüm çalışanlar sisteme otomatik olarak dahil edilecek ve zorunlu katkılar başlayacaktır.
TES ile BES arasındaki fark nedir?
BES, gönüllü katılım esasına dayanmaktadır ve yalnızca çalışan katkısıyla devlet katkısını içermektedir. Standart ve zorunlu bir model olan TES ise çalışan, işveren ve devlet katkısını bir arada sunacaktır. Ayrıca, katılımcılar istedikleri zaman BES’ten çıkış yapabilirken TES erken çıkış mümkün olmayacak şekilde tasarlanmıştır.
TES’in avantajları nelerdir?
TES, çalışanlara emeklilikte ek maaş sağlayacaktır. Aynı zamanda, bu sistem işveren katkısı sayesinde birikimi güçlendirecek ve devlet desteğiyle de güvence oluşturacaktır. Bunlara ek olarak, sistem zorunlu tasarruf disiplini kazandıracak ve uzun vadede çalışanların emeklilik döneminde refah seviyesini artıracaktır.
Kimler TES’e dahil olabilecek?
TES, otomatik katılım sistemi kapsamında olan çalışanları kapsayacak şekilde tasarlanmıştır. Bununla birlikte, işe yeni başlayan genç bireyler de sisteme otomatik olarak dahil edilecektir. Emekliler ve kayıt dışı çalışanlar, işveren katkısını zorunlu kılan sistemin kapsamı dışında kalacaktır.
İçeriği paylaşmak ister misiniz?