Parite Nedir?​

Genel Bilgiler

Parite Nedir?

İki farklı para biriminin birbirine oranı, "Parite nedir?" sorusunun cevabını verir. Bu oran, döviz çiftleri üzerinden yapılan işlemlerin temelini oluşturur. Yatırımcılar, parite işlemiyle döviz kurları üzerinden kar elde etmeye çalışır. Pariteler, uluslararası ticarette ve döviz piyasalarında önemli bir gösterge olarak kullanılır. Küresel ekonomik gelişmeler, merkez bankası politikaları ve siyasi olaylar parite üzerinde doğrudan etkili olabilir.

Parite Nasıl Hesaplanır?

Döviz piyasalarında işlem yapan yatırımcılar tarafından sıkça merak edilen “Parite nasıl hesaplanır?” sorusu, iki para biriminin birbirine olan değerinin belirlenmesiyle yanıt bulur. Bir paritenin değeri, baz para biriminin karşıt para birimi cinsinden değerini ifade eder. Bu hesaplama, özellikle döviz çiftleri arasında işlem yaparken yatırım kararlarının temelini oluşturur. Doğru bir analiz yapabilmek için ekonomik veriler, arz-talep dengesi ve merkez bankası müdahaleleri gibi faktörler de dikkate alınmalıdır.

Parite hesaplama formülü şöyledir:

  • Parite = Baz Para Birimi / Karşıt Para Birimi

Euro Dolar Paritesi Nasıl Hesaplanır?

Döviz piyasalarının en çok işlem gören çiftlerinden biri olan euro dolar paritesi, yatırımcıların küresel ekonomik gelişmelere göre pozisyon aldığı önemli bir göstergedir. Parite hesaplama sürecinde EUR/USD çiftinde euro, baz para birimi; dolar ise karşıt para birimi olarak yer alır. Bu durumda euro dolar paritesi 1 euronun kaç Amerikan doları ettiğini gösterir.

Örneğin, 1 euronun 1,10 Amerikan doları ettiği EUR/USD paritesinde, parite değeri 1,10’dur. 1 euronun 1,10 dolara eşit olduğu anlamına gelir.

Piyasalardaki arz-talep dengesi, Avrupa Merkez Bankası, FED politikaları gibi unsurlar dolar euro parite yönünü belirlemede etkili olur.

Parite Çeşitleri Nelerdir?

Döviz piyasalarında işlem gören pariteler, işlem hacmine ve likiditesine göre farklı kategorilere ayrılır. Bu kategoriler, yatırımcıların risk profiline ve işlem stratejilerine uygun pariteleri seçmesinde etkili olur.

Major Parite

Major pariteler, dünyada en çok işlem gören ve en yüksek likiditeye sahip döviz çiftlerini ifade eder. Bu paritelerde mutlaka Amerikan doları (USD) bulunur; genellikle ekonomik ve siyasi açıdan güçlü ülkelerin para birimleriyle eşleşir.
En bilinen major pariteler arasında EUR/USD (euro/dolar), GBP/USD (İngiliz sterlini/dolar), USD/JPY (dolar/Japon yeni) ve USD/CHF (dolar/İsviçre frangı) yer alır. Düşük spread oranları, yüksek işlem hacmi ve güçlü analiz altyapısı sayesinde yatırımcılar tarafından tercih edilir.

Minör Parite

Minör pariteler, Amerikan doları içermeyen ancak diğer güçlü para birimlerinin birbirleriyle eşleştiği döviz çiftleridir. Örneğin, EUR/GBP (euro/İngiliz sterlini) veya AUD/JPY (Avustralya doları/Japon yeni) bu gruba girer.
İşlem hacminin sınırlı olduğu bu paritelerin likiditesi, major paritelere kıyasla daha düşüktür. Bu nedenle fiyat hareketleri daha dalgalı olabilir. Ancak teknik analizle çalışan birçok yatırımcı tarafından tercih edilir.

Egzotik Parite

Egzotik pariteler, gelişmekte olan ülkelerin para birimleriyle büyük para birimlerinin eşleşmesi sonucu oluşur. USD/TRY (dolar/TL), EUR/TRY (euro/TL) ya da USD/BRL (dolar/Brezilya reali) gibi örnekler bu gruba dahildir.
Bu pariteler, düşük likiditeye, yüksek spread oranlarına ve sert fiyat dalgalanmalarına sahiptir. Dolayısıyla yüksek risk barındırır ancak doğru stratejiyle yüksek kazanç potansiyeli de sunabilir. Egzotik pariteler, özellikle yerel ekonomik gelişmelerden ve siyasi kararlardan ciddi şekilde etkilenir.

Parite Değeri Piyasa Koşullarından Nasıl Etkilenir?

Parite değerleri, global ekonomik gelişmelere karşı oldukça hassastır; birçok piyasa dinamiğinden etkilenir. Özellikle döviz kuru parite ilişkileri, yatırımcıların kararlarını yönlendiren temel unsurlar arasında yer alır. Emtia ve para piyasaları arasındaki etkileşimler de bu değerin değişiminde rol oynar. Döviz alım satım işlemleriyle ilgilenen yatırımcılar için bu değişkenlerin anlaşılması, doğru pozisyon almak adına kritik öneme sahiptir.

Bir ülkenin merkez bankası tarafından açıklanan faiz oranları, o ülkenin para biriminin değerini doğrudan etkiler. Örneğin, ABD Merkez Bankası (FED) faiz artırdığında doların değeri yükseldiği için EUR/USD gibi paritelerde dolar güçlenebilir. Faiz artırımı, yatırımcıların o ülkenin para birimine yönelmesini sağlarken faiz indirimi, tersi yönde etki yaratır. Bu durum parite üzerinde dalgalanmalara neden olur.

Altın döviz parite ilişkisi özellikle kriz dönemlerinde dikkat çeker. Altın, “güvenli liman” olarak görüldüğü için belirsizlik zamanlarında yatırımcılar paralarını dövizden altına yönlendirir. Bu da bazı paritelerde (örneğin, USD/CHF) beklenmedik fiyat hareketlerine neden olabilir.

TÜFE (Tüketici Fiyat Endeksi), GSYH büyümesi, işsizlik oranları gibi ekonomik veriler, bir ülkenin ekonomik sağlığı hakkında önemli ipuçları verir. Yüksek enflasyon, para biriminin alım gücünü azaltacağı için parite üzerinde olumsuz etkiler yaratabilir. Örneğin; euro bölgesinde enflasyon yükselirken ABD’de stabil kalıyorsa, euro dolar karşısında değer kaybedebilir.

Bir ülkede yaşanan siyasi belirsizlik, seçimler, savaş ya da diplomatik krizler, yatırımcıların risk algısını artırır ve o ülkenin para biriminin değer kaybetmesine yol açar. Egzotik paritelerde bu etki çok daha güçlü hissedilir. Örneğin; Türkiye’deki bir siyasi gelişme USD/TRY paritesinde sert dalgalanmalar yaratabilir.

İLGİNİZİ ÇEKEBİLECEK DİĞER İÇERİKLER

Önceki Slayt
Sonraki Slayt