İçeriğe atla Alt bölüme atla

Ürün ve Hizmet Ücretleri

Hesaplama Araçları Kampanyalar Şube & ATM EN

KAMPANYALAR

Hemen Odealı olun, 100.000 TL yatırımınıza 5.000 TL’ye varan Hediye Fon fırsatını kaçırmayın! Hemen Odealı Olun, Hisse Senedi Komisyonunuzun 2.000 TL’si Bizden Olsun! Arkadaşını Davet Et, 30.000 TL Nakit Ödül Kazanma Şansını Yakala!
TÜM KAMPANYALAR
TR EN
ŞUBE&ATM
Hesaplama Araçları Kampanyalar Ürün ve Hizmet Ücretleri
MÜŞTERİ OL

Döviz Kuru Nedir?​

Genel Bilgiler

Döviz Kuru Nedir? Döviz Kuru Türleri Nelerdir?

Küresel ekonomik ilişkilerde ülkelerin birbirleriyle olan ticaretinde ve finansal işlemlerinde para birimlerinin değeri büyük bir rol oynar. Değer farkları, farklı ülkelerin para birimlerinin birbirine karşı olan fiyatlarını belirler ve bu durum "döviz kuru nedir?" sorusunun temelini oluşturur.

Döviz Nedir?

"Döviz nedir?" sorusuna verilecek en temel cevap, bir ülkenin yerli para birimi dışındaki yabancı ülke paralarına verilen isimdir. Ancak döviz, yalnızca fiziksel para birimleriyle sınırlı değildir. Bankalarda tutulan yabancı para hesapları, dövize endeksli senetler, çekler ve elektronik para transferleri de döviz kapsamına girer.

Türkiye'de dolar, euro veya yen gibi yabancı para birimleri, döviz olarak kabul edilir. Uluslararası ticarette kullanılan döviz, ülkeler arasında mal ve hizmet değişimini kolaylaştırır. Ayrıca sermaye hareketlerinin düzenlenmesi ve yatırım işlemlerinin yapılmasında da döviz oldukça önemli bir araçtır.

Döviz ile Para Birimi Arasındaki Fark

Döviz ile para birimi arasında kavramsal bir fark vardır. Para birimi, her ülkenin ekonomik sistemi içinde kullandığı resmi ödeme aracıdır. ABD'nin para birimi Amerikan doları, Avrupa Birliği'nin para birimi euro'dur. Ancak döviz kavramı, bir ülke sınırları içinde kullanılan para biriminin dışındaki tüm yabancı paraları kapsar. Yani Türkiye için Amerikan doları dövizken, ABD için bu bir yerli para birimidir. Bu ayrım, finansal işlemlerde ve ekonomik analizlerde oldukça önemlidir.

Döviz Kuru Ne Demek?

Döviz kuru, bir ülkenin para biriminin diğer bir ülkenin para birimi karşısındaki değeridir. Örneğin 1 Amerikan doları 30 Türk Lirası ediyorsa, bu oran dolar/TL döviz kuru olarak tanımlanır. Döviz kuru iki şekilde ifade edilebilir; doğrudan ve dolaylı kurlar. Doğrudan kurda, yabancı para birimi karşısında yerli para esas alınır. Dolaylı kurda ise, yerli para birimi karşısında yabancı para birimi esas alınır. Döviz kurları günlük olarak değişebilir. Siyasi olaylar, ekonomik gelişmeler, arz ve talep gibi birçok unsura bağlıdır.

Döviz Kuru Türleri Nelerdir?

Döviz kuru uygulamaları, ülkelerin ekonomik politikaları doğrultusunda farklılık gösterir. Genel olarak dört farklı döviz kuru sistemi bulunur. Bu sistemlerin her biri döviz değerinin nasıl belirlendiği ve piyasada nasıl işlem gördüğü ile ilgilidir.

Serbest Kur

Serbest kur sisteminde döviz kurları, tamamen piyasa koşullarına göre belirlenir. Arz ve talep ilişkisi döviz fiyatını şekillendirir. Devlet ya da merkez bankası müdahale etmeden, piyasadaki alıcı ve satıcıların işlemleri sonucu döviz kuru oluşur. Serbest kur sisteminde dalgalanma sık görülür ve kur riskleri daha yüksektir. Ancak piyasa şeffaflığı açısından tercih edilen bir sistemdir. Gelişmiş ekonomilerin çoğu bu sistemi kullanır.

Sabit Kur

Döviz, sabit kur sisteminde merkez bankası tarafından belirlenmiş bir değerde tutulur ve bu değere sıkı şekilde bağlı kalınır. Merkez bankası gerektiğinde piyasaya müdahale ederek döviz arzını veya talebini düzenler. Bu sistem fiyat istikrarı sağlayabilir ancak döviz rezervlerinin erimesine neden olabilir. Sabit kur sistemleri, genellikle ekonomik dalgalanmaların az olduğu ülkelerde tercih edilir.

Yönetilen Kur

Yönetilen kur sistemi, serbest kur ve sabit kur sisteminin arasında yer alır. Merkez bankası, piyasaya tamamen müdahale etmeksizin belirli sınırlar çerçevesinde döviz kurlarını yönlendirir. Piyasa koşulları kısmen geçerlidir ancak aşırı dalgalanmaların önüne geçmek için zaman zaman müdahale edilir. Bu sistem, gelişmekte olan ülkelerde sıkça kullanılır.

Nominal Kur ve Reel Kur

Nominal kur, iki para birimi arasındaki doğrudan oranı ifade ederken, reel kur enflasyon farklarını da hesaba katan daha gerçekçi bir göstergedir. Reel kur, bir ülkenin ürünlerinin diğer ülkelere göre ne kadar rekabetçi olduğunu gösterir. Eğer reel kur düşükse, yerli mallar yabancı ürünlere göre daha ucuz olur ve bu durum ihracatı teşvik eder. Nominal kur ise günlük döviz alım-satım işlemlerinde kullanılır.

Döviz Kurunu Etkileyen Faktörler Nelerdir?

Döviz kurları, yalnızca piyasa talepleri ile değil, makroekonomik göstergelerle de şekillenir. Bu nedenle döviz kurunu etkileyen faktörlerin arkasındaki temel dinamikleri anlamak, sağlıklı ekonomik yorumlar yapabilmek açısından önemlidir.

Faiz Oranları

Faiz oranları ile döviz kuru arasında doğrudan bir ilişki vardır. Bir ülkedeki faiz oranları artığında, yatırımcılar daha çok kar etmek istediği için o ülkenin para birimine yönelir. Bu durum, dövize olan talebi azaltır ve yerli para değer kazanır. Faizler düştüğünde ise, ters etki oluşur. Dolayısıyla merkez bankalarının faiz kararları, döviz kuru üzerinde belirleyici bir etkendir.

Enflasyon

Enflasyon oranı yüksek olan ülkelerin para birimleri, genellikle değer kaybeder. Çünkü yüksek enflasyon, mal ve hizmetlerin fiyatlarını artırır ve bu durum o ülkenin ürünlerinin rekabetçiliğini azaltır. Sonucunda döviz talebi artar ve kur yükselir. Enflasyonla mücadelede başarılı olan ülkeler ise döviz kurlarını daha stabil tutabilir.

Cari Açık ve Dış Ticaret Dengesi

Bir ülkenin ithalatı ihracatından fazlaysa o ülke cari açık verir. Bu durumda ülkeye döviz girişi azaldığı için döviz kıtlığı yaşanabilir ve kur yükselir. Tam tersi durumda, yani dış ticaret fazlası verildiğinde, döviz arzı artar ve kur dengelenir. Bu nedenle cari işlemler dengesi, döviz kurunun sağlıklı işleyişinde önemli bir göstergedir.

Siyasi ve Ekonomik İstikrar

Siyasi istikrar, yabancı yatırımcıların güvenini artırır ve ülkeye döviz girişini teşvik eder. Ekonomik reformlar, yapısal düzenlemeler ve öngörülebilir politikalar da döviz kurlarını olumlu etkiler. Ancak siyasi krizler, belirsizlikler veya ani politika değişiklikleri döviz kurlarında dalgalanmalara neden olabilir. Bu gibi durumlarda döviz piyasaları hassas hale gelir ve yatırımcılar güvenli limanlara yönelir.

Dolar Kuru Nedir ve Neden Önemlidir?

Amerikan dolarının yerli para birimi karşısındaki değerini ifade eden dolar kuru, özellikle gelişmekte olan ülkelerde ekonomik istikrarın önemli bir göstergesidir. Çünkü birçok ithalat ve borçlanma işlemi Amerikan doları üzerinden gerçekleşir. Dolayısıyla dolar kurundaki her artış, dış borç maliyetlerini artırır, ithalatı pahalılaştırır ve enflasyon baskısını yükseltir. Bu bağlamda "dolar kuru nedir?" sorusu yalnızca finansal değil, toplumsal etkileri olan bir sorudur. Türkiye gibi ülkelerde dolar kuru, yatırım kararlarından tüketici davranışlarına kadar geniş bir etki alanına sahiptir.

Döviz Kuru Takibi Yatırımcılar için Neden Önemlidir?

Günümüzde yatırımcılar, canlı döviz kuru verilerini anlık olarak izleyerek stratejik kararlar alırlar. Döviz kurlarındaki ani değişimler; yatırım fonları, hisse senetleri ve emtia fiyatları açısından etkilidir. Düzenli takip, sadece profesyonel yatırımcılar için değil, bireysel tasarruf sahipleri için de önemlidir. Çünkü döviz kurlarındaki dalgalanmalar tasarrufların reel değerini doğrudan etkiler. Döviz bazlı borçlanmalar ve yatırımlar, kur hareketlerine duyarlı olduğu için bu verilerin doğru analizi risk yönetimi açısından kritik öneme sahiptir.

Kaynakça:
https://www.tcmb.gov.tr/wps/wcm/connect/TR/TCMB+TR/Main+Menu/Temel+Faaliyetler/Doviz+Efektif

İLGİNİZİ ÇEKEBİLECEK DİĞER İÇERİKLER

Çapraz Kur Nedir?
Euro Nedir?
Nominal Değer Nedir?
Önceki Slayt
Sonraki Slayt