Emeklilik, yaşamın en kritik dönüm noktalarından biri. Çoğu insan yıllarca çalıştıktan sonra artık hem zamanını hem enerjisini hem de birikimlerini daha farklı şekillerde değerlendirmenin hayalini kurar. Emekliliği yalnızca çalışma hayatının sona erdiği bir dönem olarak değerlendirmemek gerekir; emeklilik aynı zamanda yaşamın yön değiştirdiği, alışkanlıkların, beklentilerin, hatta kişinin kimliğinin bile yeniden şekillenebildiği bir dönemdir. Dolayısıyla emekliliğin kendisi kadar emekliliğe hazırlanmak da öne çıkabilir. Peki, ne demek emekliliğe hazırlanmak? “BES” ile, yani Bireysel Emeklilik Sistemi ile bu hazırlık mümkün mü veya BES ne demek diye merak ediyorsanız okumaya devam edebilirsiniz.
Hayatın her dönemi için mümkün olduğunca hazırlıklı olmak, plan yapmak önemli olsa da doğru hazırlık da emeklilik için bir öneme sahip. Çünkü emeklilik maddi özgürlüğün sürdüğü, yaşam kalitesinin korunduğu, bir nevi yaşamın ikinci perdesi demektir. Uzun vadeli, istikrarlı, güvenilir ve devlet destekli bir birikim modeliyle yani “BES” ile ilerlemek bir olasılık. Bu emeklilik sistemi, emeklilik boyunca çok daha konforlu bir yaşam sürmenin zeminini hazırlayabilir. BES nedir, bireysel emeklilik sistemi neden önemlidir, faydaları nelerdir, hepsini ve daha fazlasını yazımızın devamında bulabilirsiniz.
Bireysel Emeklilik Sistemi Ne İşe Yarar?
Bireysel emeklilik nedir sorusunun cevabı ile başlamak gerekirse; bireysel emeklilik, emeklilik döneminizde ek bir gelir sağlamak için bugünden başlayarak düzenli birikim yapma olanağı sağlayan tasarruf sistemidir. Sistemde en az 10 yıl kalıp 56 yaşınızı doldurduğunuzda, emeklilikte ek gelir elde etme hakkı kazanırsınız.
Bu aşamada birikimlerinizi toplu olarak çekebilir, belirleyeceğiniz bir plana göre düzenli ödemeler şeklinde alabilir ya da yıllık gelir sigortası ürünüyle ömür boyu gelir sağlayacak bir yöntem tercih edebilirsiniz. Böylece emekli olduğunuzda da mevcut yaşam standartlarınızı koruyabilir, hem kendi yaşantınızı hem de ailenizin yaşantısını güvence altına alabilirsiniz.
BES ile belirsizlik içinde değil, planlı bir şekilde emekliliğe hazırlanabilirsiniz.
Bireysel Emeklilik Sisteminin Avantajları Nelerdir?
BES ne işe yarar sorusu gibi BES faydaları nelerdir, ne gibi avantajlar sunar soruları da sıkça merak edilenler arasındadır. BES ile hem emeklilik döneminde ek gelir sağlama hem de birikimleri daha iyi değerlendirme fırsatı yaratılabilir.
Katılımcılar, bu sistemde devlet katkısı avantajıyla birikimlerini %30 oranında artırabilirken, fonlar aracılığıyla çeşitli yatırım ürünleri içinde yer alan hisse senedi, tahvil ve döviz gibi araçlara da erişim sağlayabilir.
Bireysel Emeklilik Nasıl Çalışır?
Peki BES nasıl çalışır? Kısaca BES, düzenli olarak birikim yapmayı ve bu birikimleri değerlendirmeyi sağlayan bir sistemdir.
BES’e nasıl dahil olunur?
Size uygun bir emeklilik planı seçerek sözleşmenizi imzalayabilir, BES’e dahil olabilir veya 18 yaşından küçük çocuklarınızı dahil edebilirsiniz. Katılımcı çocuk 18 yaşından küçük olduğunda sözleşmeyi yasal temsilcisi imzalar. Birikimleriniz, emeklilik yatırım fonlarında profesyonel fon yöneticileri tarafından yönetilir.
Aylık katkı payı yatırımı ve yatırım fonları
Emeklilik planları doğrultusunda BES’te her ay belirlediğiniz tutarda katkı payı yatırabilirsiniz. Yatırdığınız paralar yatırım fonlarında değerlendirilerek çeşitli yatırım araçlarına dağılabilir. Emeklilik planınız çerçevesinde, yatırım yapmak istediğiniz fonu alma, istediğiniz risk derecesine göre seçme ve yılda 12 defa değiştirme hakkınız bulunur. 2013 yılından itibaren ödenen katkı payı tutarlarının %30'i oranında devlet katkısıyla birikimlerinizi artırabilirsiniz. Sahip olunan tüm bireysel emeklilik sözleşmeleri için toplam yıllık devlet katkısı miktarı, yıllık brüt asgari ücretin %30'ini geçemez.
Emeklilik hakkı kazanma süresi (10 yıl / 56 yaş)
BES’ten emeklilik hakkı kazanmak için 56 yaşını doldurmalı ve en az 10 yıl sistemde kalmalısınız. Böylece emekli olduğunuzda ek gelir elde edebilirsiniz. Birikimlerinizi toplu olarak veya sizin belirleyeceğiniz bir geri ödeme planı doğrultusunda geri alabilirsiniz.
BES’e Kimler Katılabilir ve Neden Katılmalı?
BES’e herkes katılabilir. Ayrıca, 18 yaş altındaki çocuklarınızı da sisteme katılımcı olarak dahil edebilir, onlar adına katkı payı yatırabilir, yatırılan katkı paylarının %30'u oranında devlet katkı payı ödemesi alabilirsiniz. Katılımcı çocuk 18 yaşından küçük olduğunda sözleşmeyi yasal temsilcisi imzalar ve Bireysel Emeklilik sistemine dahil edilir.
BES Kesintisi Nedir?
BES kesintisi, bireysel emeklilik sistemine katılan kişilerin yaptığı katkı payı ödemeleri üzerinden uygulanan belirli masraflardır. Bankadan bankaya veya emeklilik planlarına göre bu kesintiler farklılık gösterebilir. Giriş aidatı, yönetim gider kesintisi, aktarım ve çıkış kesintileri olabilir. Ancak, BES kesintisi hakkında en doğru bilgiyi ilgili bankaların yetkili kişilerinden almak en doğrusudur. Diğer yandan, otomatik BES'te çalışanın asgari prime esas kazancının %3'üne karşılık gelen tutar kadar katkı payı alınır. Fakat çalışan belirlenen bu tutardan daha yüksek tutarda kesinti yapılmasını da işvereninden talep edebilir.
Bireysel Emeklilikle İlgili Sıkça Sorulan Sorular
BES nedir, ne işe yarar?
BES nedir sorusunun cevabı; emeklilik döneminizde ek gelir sağlamak için bugünden başlayarak size düzenli birikim yapma olanağı sağlayan bir tasarruf sistemidir. 10 yıl boyunca sistemde kaldığınızda 56 yaşınızı doldurduğunuzda emekliliğe hak kazanabilir ve yıllar içerisinde katkı payı ödemeleriniz neticesinde dilerseniz birikimlerinizi toplu olarak çekebilir, dilerseniz belirleyeceğiniz bir plana göre düzenli ödemeler şeklinde alabilirsiniz. BES, emeklilikte daha konforlu bir yaşam sürmenizi, çalışırken sahip olduğunuz yaşam standartlarınızı korumanızı sağlayabilir.
BES’in devlet katkısı ne kadar?
2013 yılından itibaren ödenen katkı payı tutarlarının %30'i oranında devlet katkısıyla birikimlerinizi artırabilirsiniz. Sahip olunan tüm bireysel emeklilik sözleşmeleri için toplam yıllık devlet katkısı miktarı, yıllık brüt asgari ücretin %30'ini geçemez.
BES’ten istediğim zaman çıkabilir miyim?
Evet. BES’ten istediğiniz zaman çıkabilirsiniz. Ancak bilmeniz gereken bir nokta; sistemden erken çıktığınızda birtakım kesintiler olabilir ve devlet katkısının tamamından veya hiçbir kısmından faydalanamayabilirsiniz.
BES kesintisi nasıl hesaplanır?
BES kesintisi, bireysel emeklilik sistemine katılanların ödediği katkı payları üzerinden alınan çeşitli masraflardır. Bu kesintilerin türü ve oranı, bankaya veya emeklilik planına göre değişebilir. Giriş aidatı, yönetim gideri, aktarım ve çıkış kesintileri gibi farklı kesintiler olabilir. Otomatik BES’te ise çalışanın asgari prime esas kazancının %3’ü kadar katkı payı alınarak kesinti yapılır.
Emeklilik hakkı kazanmadan sistemden çıkarsam ne olur?
Bireysel Emeklilik Sistemi'nden ilk 3 yıl içinde ayrılmanız durumunda devlet katkısından faydalanamazsınız. Üçüncü yıldan onun yılın sonuna kadar kaldığınızda devlet katkısından farklı oranlarda faydalanabilirsiniz, emekliliğe hak kazandığınızda ise devlet katkısının tamamını alabilirsiniz. Dolayısıyla erken ayrılmanız takdirde devlet katkısını alıp almayacağınız ya da ne kadar alacağınız sistemde bulunduğunuz yıla göre farklılık gösterebilir. Ayrıca, sistemden erken ayrılmanız halinde, getiri tutarı üzerinden gelir vergisi (stopaj) kesintisi yapılabilir.
UYARI NOTU:
Burada yer alan yatırım bilgi, yorum ve tavsiyeleri yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırım danışmanlığı hizmeti, yetkili kuruluşlar tarafından kişilerin risk ve getiri tercihleri dikkate alınarak kişiye özel sunulmaktadır. Burada yer alan yorum ve tavsiyeler ise genel niteliktedir. Bu tavsiyeler mali durumunuz ile risk ve getiri tercihlerinize uygun olmayabilir. Bu nedenle, sadece burada yer alan bilgilere dayanılarak yatırım kararı verilmesi beklentilerinize uygun sonuçlar doğurmayabilir.
Yatırım yapmadan önce kendi risk ve getiri tercihlerinizi öğrenmeli ve her halükarda söz konusu faaliyetler için yetkili bir kuruluşu ile çalışmanızı ve diğer kaynaklardan faydalanmanızı öneririz. Zira sadece buradaki bilgilerle yatırım yolculuğunuza başlamanız beklediğiniz sonuçları doğurmayabilir. Beklentileriniz kapsamında bir getiri elde edemeyebileceğiniz gibi, risk algınızın üzerinde bir kayıp yaşayabilirsiniz. Buradaki yazılarda yer alan bilgiler, ulaşılabilen ilk kaynaklardan iyi niyetle ve doğruluğu, geçerliliği, etkinliği velhasıl her ne şekil, suret ve nam altında olursa olsun herhangi bir karara dayanak oluşturması hususunda herhangi bir teminat, garanti oluşturmadan, yalnızca bilgi edinilmesi amacıyla derlenmiştir. İşbu yazılardaki yorumlardan; eksik bilgi ve/veya güncellenme gibi konularda ortaya çıkabilecek zararlardan ve burada yer alan bilgiler dayanarak alınacak yatırım ya da benzeri kararların sonuçlarından Odea Bank A.Ş. ve çalışanları sorumlu değildir.
İçeriği paylaşmak ister misiniz?