Müziğin ruhun gıdası olduğu yadsınamaz bir gerçek; peki ya yatırımın da önemli bir parçasıysa?
Düşünün ki geçen tüm yıllara meydan okuyan ve şarkılarını farklı nesillere aktarmayı başarabilmiş en sevilen müzik gruplarından biri olan The Beatles üyelerinin çaldığı gitarlardan birini elinizde tutuyorsunuz, ne hissedersiniz? İster müzik ister sanat ister nostalji tutkunu olun, isterseniz sadece güzel müzik dinlemeyi seven biri, böylesi bir gitarı elinizde tutmak şüphesiz ki içinizde pek çok olumlu duyguyu harekete geçirecektir. Ne de olsa efsane bir rock yıldızının parmaklarında hayat bulmuş, sahnelerde milyonları kendine hayran bırakmış bir enstrüman… Peki ya bu gitarda daha fazlası varsa; mesela yatırım gibi?
Sanat eserlerinin yatırım dünyasında ne kadar önemli bir yeri olduğu aşikar; milyon dolarlara satılan tablolar, ünlü ressamların paha biçilmez eserleri, kayıp ünlü resimler, müzayedelerin başrol oyuncusu yağlı boya çalışmaları ve daha nicesi… Fakat sanatın yalnızca tek bir yönü yatırım dünyasının içinde değil; müzik sektörü de aslında finansla iç içe. Öyle ki son yıllarda müzik aletlerine yatırım yapmak gitgide daha popüler bir hal alıyor; dahası tarihin tozlu sayfaları çarpıcı rakamlardan alıcı bulmuş enstrümanların öyküleri ile dolu.
Müzik aletlerine yatırım yapmak hem sanatsal bir tutku hem de finansal bir stratejiye dönüşebilir. Üstelik tarihi duyguları da barındırabilir, özellikle antika enstrümanlar hem koleksiyoncular hem de yatırımcılar için çok önemli parçalara dönüşebilir. Çünkü tarih, nostalji, tutku, sanat ve finansal değer, hepsi tek bir yerde toplanıyor. Nadide bir yatırım demek de mümkün.
Bir enstrüman, nasıl bir yatırıma dönüşür?
Peki, bir müzik aletini olduğundan daha ‘değerli’ hale getiren kriterler neler olabilir, bir enstrüman nasıl yatırım aracına dönüşebilir? Bu sorulara verilecek ilk cevap aslında o enstrümanın geçmişinde gizli. Enstrümanı kim kullanmış, hangi önemli konserlerde sahne almış, kim tasarlamış, hangi döneme ait, işçiliği nasıl, ne kadar nadir bir parça, koleksiyon değeri var mı, bunlar oldukça önemli kriterler.
Ayrıca, fiziksel olarak sağlam mı, kullanılabilir durumda mı, bakımı iyi yapılmış mı gibi detaylar da o enstrümanın değerini belirlemede rol oynuyor. Hem tarihi hem duygusal hem de finansal ölçütler bir araya geldiğinde bir enstrüman değerini ikiye, üçe, belki de ona, yüze, hatta bine bile katlayabilir. Özel seriler veya üretimi sınırlı sayıda yapılan enstrümanlar da yatırım değeri taşıyabilir. Nadir parçaların daha fazla değer gördüğü yadsınamaz bir gerçek.
Diğer yandan, endüstriyel üretimlerden ziyade el işçiliği olan, özellikle de bazı ünlü zanaatkarlar tarafından yapılmış enstrümanlar da oldukça değerli bir yatırıma dönüşebilir. Özel ağaç türlerinden yapılmış bir gitar ya da keman da oldukça değerli bir parça olabilir, çünkü malzeme seçimi de bir enstrümanın değerini belirleyen kriterler arasında. İnce işlemeler, altın gibi değerli materyallerin kullanımı da yine değeri yükseltebilen detaylardan.
Eğer bir enstrüman önemli bir dönüm noktasına ya da tarihi bir ana tanıklık ettiyse, bu da onun değerini katlayacak detaylar arasında. Örneğin, hem sanatsal hem de tarihi açıdan ünlü bir festival olan Woodstock’ta çalınmış bir gitar, çok kıymetli bir yatırım olabilir. Ya da Eric Clapton’un gitarları özellikle koleksiyoncular için adeta bir hazine değeri görebilir. Mesela ünlü sanatçının en az kendisi kadar ünlü gitarı ‘Blackie’ 959.500 dolara alıcı bulmuş.
Keman, çello, viyola gibi telli çalgıların ustası ve yapımcısı olan ünlü İtalyan lüthiye Antonio Stradivari’nin yaşamı boyunca tamamlamış olduğu az sayıdaki viyoladan biri olan The Macdonald ise 45 milyon dolarlık bir değere sahip. Üstelik bu tür değerli enstrümanların alıcısı da dünyanın dört bir yanına dağılmış durumda. Yani müzik aletlerinin bu çarpıcı piyasası, yalnızca belli bir coğrafya ile sınırlı değil ve genişlemeye devam edeceği de aşikar.
Dolayısıyla sanatın zarifliğini, müziğin büyüsünü ve tarihin dokusunu taşıyan enstrümanların doğru seçilmesi durumunda hem bugün hem de gelecekte ciddi bir kazanç kaynağı olabileceğini söylemek mümkün. Peki ama hem duygusal hem de finansal olarak yatırımcılara ve koleksiyonculara büyük bir potansiyel sunan bu müzik aletlerine yatırım yapmadan önce nelere dikkat edilmeli?
Bir müzik aletine yatırım yapmadan önce dikkat edilmesi gerekenler
Her ne kadar keyifli ve kazançlı bir süreç olsa da bir müzik aletine yatırım yapmadan önce dikkat edilmesi gereken pek çok husus var:
- İlk olarak müzik enstrümanları piyasası hakkında bilgi edinin. Olası kazançları ve riskleri, mevcut durumu, büyüme potansiyelini değerlendirin. Bu alanda geçmiş tecrübelerden faydalanmak işinize yarayabilir; daha önce müzik enstrümanlarına yatırım yapmış veya halen yapmaya devam eden yatırımcılardan da görüş alın.
- Daha sonra yatırım yapılacak enstrümanın piyasa değeri ve potansiyel değer artışı hakkında bilgi sahibi olun. Bu konuda uzman görüşü almanızda fayda var. Ayrıca, yatırım yapmayı düşündüğünüz enstrümanın değerini kanıtlayan bir üretim belgesi, orijinallik sertifikası, varsa geçmiş sahiplerinin bilgileri gibi dökümanları da talep edebilirsiniz.
- Enstrümanın mevcut durumunu kontrol edin. Tüm parçaları orijinal mi, değiştirilmiş, restore edilmiş ya da eksik parçaları var mı, emin olun. Eğer değiştirilmiş ya da eksik parçalar varsa bunlar enstrümanın değerini düşürebilir. Yine bir uzman görüşüne başvurmak, daha doğru sonuçlar almanıza yardımcı olacaktır.
- Enstrümanın geçmişini araştırın. Kim tarafından yapılmış, kim tarafından kullanılmış, hangi dönemlere tanıklık etmiş, hangi sahnelerde yer almış, endüstriyel bir üretim ise prestijli bir marka tarafından mı üretilmiş, popüler bir model mi, sınırlı üretim mi, koleksiyon değeri var mı, tüm bu detayları öğrenin.
- Kondisyonunu kontrol edin. Yatırım yapmayı düşündüğünüz müzik aleti iyi korunmuş mu, doğru koşullarda muhafaza edilmiş mi, sağlam mı, çalışıyor mu, ses kalitesi nasıl, temizliği düzenli yapılmış mı, her birinden emin olun.
- Son olarak global pazarlar, yerel pazarlardan daha kazançlı olabilir. Yatırım yapacağınız enstrümanın küresel bir değeri var mı, yoksa belirli bir coğrafyayla mı sınırlı, bunlara bakın.
Tüm bu kriterleri bir uzman eşliğinde en doğru şekilde değerlendirerek hem geleceğinize yatırım yapabilir hem de keyifli ve sanatsal bir yolculuğa çıkabilirsiniz. Unutmayın; bir müzik aleti çalıyor ya da çalmıyor olmak, sanat tutkusunu değiştiren bir faktör olmak zorunda değil. Yatırım yapmanın farklı yollarını merak ediyor, sanata, müziğe, koleksiyon değeri taşıyan parçalara ilgi duyuyorsanız bir enstrümana yatırım yapmak sizin için doğru bir adım olabilir.
İçeriği paylaşmak ister misiniz?